تفاوت استویا و اسپارتام چیست؟

چندسالی هست که مردم به دنبال گزینه‌های غذایی کم کالری ولی سالم هستند. یکی از این موارد، شیرین‌کننده‌های جایگزین است. محبوبیت شیرین‌کننده‌های مصنوعی با افزایش افرادی که به دنبال جایگزین یک ماده کم کالری به‌جای شکر هستند رو به افزایش است. در این راستا، استویا و آسپارتام از بهترین جایگزین‌های شکر به‌شمار می‌آیند. در این مقاله به بررسی دو مورد از محبوب‌ترین شیرین‌کننده‌هایی که اخیراً توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند، یعنی استویا و آسپارتام می‌پردازیم.

شیرین کننده مصنوعی چیست؟

شیرین‌کننده‌های مصنوعی یا جایگزین‌های شکر، ترکیبات مصنوعی هستند که به برخی مواد غذایی و نوشیدنی اضافه می‌شوند تا طعم شیرینی را به آن‌ها ببخشند. به دلیل توانایی آن‌ها در تقلید از طعم شکر معمولی اما با شیرینی بسیار بیشتر (اغلب چندین هزار برابر شیرین‌تر)، به آن‌ها «شیرین‌کننده‌های تغلیظ‌ شده» گفته می‌شود.

اگرچه برخی از این شیرین‌کننده‌ها دارای کالری هستند، اما مقدار موردنیاز برای شیرین کردن محصولات بسیار ناچیز است و مصرف آن‌ها تقریباً هیچ کالری قابل توجهی به رژیم غذایی شما اضافه نمی‌کند.

شیرین کننده مصنوعی چگونه کار می‌کند؟

سطح زبان شما دارای تعداد زیادی جوانه چشایی است که هر کدام گیرنده‌های چشایی متعددی برای تشخیص طعم‌های مختلف دارند. هنگامی که غذا میل می‌کنید، این گیرنده‌های چشایی با مولکول‌های موجود در غذا تماس پیدا می‌کنند.

هماهنگی دقیق بین یک گیرنده و یک مولکول غذایی، سیگنالی را به مغز شما ارسال می‌کند و به شما امکان می‌دهد طعم را تشخیص دهید. برای مثال، مولکول شکر به خوبی در گیرنده شیرینی قرار می‌گیرد و به مغز شما اجازه می‌دهد تا طعم شیرین را درک کند.

مولکول‌های شیرین‌کننده‌های مصنوعی از نظر ساختاری به اندازه کافی شبیه به مولکول‌های شکر هستند و می‌توانند در گیرنده شیرینی قرار بگیرند. با این حال، از نظر ساختاری با شکر تفاوت قابل توجهی دارند که مانع از تبدیل شدن آن‌ها به کالری توسط بدن شما می‌شود.

تنها تعداد کمی از شیرین‌کننده‌های مصنوعی ساختاری دارند که بدن شما می‌تواند آن را به کالری تبدیل کند. با در نظر گرفتن اینکه برای شیرین کردن غذا به مقادیر بسیار کمی از شیرین‌کننده‌های مصنوعی نیاز است، مصرف کالری ناشی از این شیرین‌کننده‌ها عملاً قابل چشم‌پوشی است.

استویا چیست؟

استویا یک شیرین‌کننده طبیعی است که از برگ‌های گیاه Stevia rebaudiana گرفته می‌شود. این گیاه، بومی آمریکای جنوبی است و قرن‌ها توسط مردم بومی برای شیرین کردن غذا و نوشیدنی‌های خود استفاده می‌شد.

استویا حاوی ترکیبات شیرین‌کننده طبیعی به نام گلیکوزیدها است. این گلیکوزیدها صدها برابر شیرین‎تر از شکر هستند، اما کالری بسیار کمی دارند. آنها همچنین فاقد هرگونه کالری یا کربوهیدرات هستند، بنابراین می‌توانند برای افراد دیابتی یا افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند مفید باشند.

استویا در دو شکل اصلی، پودر خشک و مایع موجود است. پودر استویا را می‌توان به غذاهای پخته شده اضافه کرد یا با آب مخلوط کرد تا یک نوشیدنی شیرین‌کننده ایجاد شود. استویا مایع به طور مستقیم به غذاها و نوشیدنی‌ها اضافه می‌شود.

این ماده یک جایگزین طبیعی و سالم برای شکر است و می‌تواند به کاهش مصرف قند و کالری کمک کند و برای افرادی که به دنبال سلامتی هستند مفید باشد.

آسپارتام چیست؟

آسپارتام از دو اسید آمینه طبیعی، فنیل آلانین و آسپارتیک اسید ساخته می‌شود. فنیل آلانین یک اسید آمینه ضروری است؛ یعنی باید آن را از منابع غذایی دریافت کنید؛ زیرا بدن شما نمی‌تواند آن را سنتز کند. از سوی دیگر، بدن شما نیز آسپارتیک اسید تولید نمی‌کند.

با این حال، یک عارضه جانبی در ارتباط با متابولیسم آسپارتام وجود دارد، که آن تولید متانول به عنوان یک محصول جانبی است. متانول بیش از حد می‌تواند خطراتی برای سلامتی  به همراه داشته باشد و حتی مقادیر کم نیز می‌تواند در ترکیب با متانول آزاد مضر باشد.

با این حال رسیدن به حداکثر مصرف متانول توصیه شده، حتی برای افرادی مانند کودکان که مقدار قابل توجهی آسپارتام مصرف می‌کنند بسیار دشوار است. بنابراین نیازی به نگرانی در این زمینه نیست.

مقایسه و تفاوت استویا و اسپارتام

کاربرد در آشپزی و طعم

شیرین کننده استویا

استویا طعمی شیرین دارد که ممکن است ته‌مزه‌ای شبیه به شیرین‌بیان داشته باشد. توانایی آن در برابر دمای بالا باعث می‌شود برای کاربردهای آشپزی مانند پخت‌وپز مناسب باشد. با این حال بدانید که پس‌مزه‌ی متمایز استویا می‌تواند بر طعم کلی غذاها تأثیر بگذارد.

آسپارتام

آسپارتام طعمی شیرین و خالص دارد که تا حد زیادی شبیه به طعم قند است. با این حال در معرض دمای بالا قرار گرفتن باعث می‌شود که شیرینی خود را از دست بدهد، بنابراین برای پخت‌وپز ایده آل نیست.

به‌طورکلی تصمیم بین این دو شیرین کننده اغلب به ترجیحات شخصی و دلایل استفاده بستگی دارد. به عنوان مصرف کنندگان مسئول، مهم است که خود را به خوبی مطلع کنیم و ظرافت‌های انتخاب‌های رژیم غذایی خود را درک کنیم. در صورتی که به این نتیجه رسیدید که از استویا استفاده کنید می توانید پودر استویا را از فروشگاه اینترنتی اهدا دارو تهیه کنید.