استفاده از رژیمهای دارویی مختلف در درمان فشار خون نقش موثری دارد، اما عوارض جانبی مصرف طولانی مدت این گونه داروها مشهود است. با توجه به روند اخیر و استفاده روزافزون از داروهای گیاهی و مشکلات پیش آمده در این ارتباط، محققان بر روی ارزیابی تأثیر گیاهان مختلف در مدیریت فشار خون متمرکز شدهاند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی درمان فشار خون با چای ترش میباشد.
چای ترش
گیاه چای ترش با نام علمی Hibiscus sabdariffa گیاهی یکساله و بوتهای است که در آفریقای مرکزی و غربی، آسیای جنوب شرقی و هند یافت میشود و از نظر سنتی خواص بسیاری دارد.
بخشهای کاربردی گیاه شامل گل، کاسبرگ، برگ، ساقه و دانهها هستند. عصاره کاسبرگ حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین سی، آنتوسیانین و پلیفنل است. کاسبرگ چای ترش همچنین حاوی بالاترین غلظت آنتیاکسیدانهای محلول در آب میباشد. دانههای چای ترش حاوی بالاترین غلظت آنتیاکسیدانهای محلول در چربی است. دانه این گیاه حاوی ۱۹ درصد روغن بوده که بخش اعظم آن شامل ۴۰ درصد لینولئیک اسید، ۲۹ درصد اولئیک اسید و ۲۰ درصد پالمیتیک اسید است. گل چای ترش سرشار از آنتوسیانینها، اسیدهای آلی و فلاونوئیدها میباشد. چای ترش همچنین حاوی مواد مغذی بسیاری مانند آهن، روی، ویتامین سی و ویتامینهای گروه ب است که میزان آنها به بخش مورد استفاده گیاه بستگی دارد.
خواص دارویی چای ترش
چای ترش سرشار از آنتی اکسیدان است و فواید زیادی دارد. به ویژه، میتواند فشار خون را کاهش دهد، ممکن است سلولهای سرطانی را از بین ببرد، رشد باکتریها را کاهش دهد، موجب سلامت قلب و کبد شود و حتی به کاهش وزن کمک کند.
دمنوش چای ترش یک چای گیاهی است که از دم کردن گلهای آن در آب جوش تهیه میشود. طعم تارتی شبیه به کرنبری دارد و میتوان آن را هم به صورت گرم و هم سرد میل کرد.
درمان فشار خون بالا
نوشیدن دمنوش چای ترش یک تا سه فنجان در روز میتواند به درمان فشار خون در بیماران مبتلا به فشار خون بالا، بعد از ۲ تا ۶ هفته درمان تا حدی کمک دهد. دُزهای دارویی بالاتر، حدود ۱۵ یا ۲۰ گرم چای ترش دمکشیده در یک لیتر آب جوش است که باید به مدت ۲ تا ۳ هفته مصرف شود. بر اساس تحقیقات علمی، نوشیدن دمنوش چای ترش از مصرف روزانه داروی هیدروکلروتیازید ۲۵ میلیگرمی موثرتر است و به اندازه مصرف دوبار در روز کاپتوپریل ۲۵ میلی گرمی برای کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک موثر است.
بررسی نتایج تحقیقات بالینی مختلف در بیماران نشان میدهد نوشیدن دمنوش چای ترش یا مصرف عصاره آن، فشار خون سیستولیک را تا حدود ۵ الی ۸ میلیمتر جیوه و فشار خون دیاستولیک را تا حدود ۴ میلیمتر جیوه کاهش میدهد. تحقیقات بالینی انجام شده بر روی چای ترش در مقیاس گستردهای نبوده است و برخی محققان اظهار کردهاند که نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه است.
همچنین ترکیب چای ترش با برخی مواد دیگر نیز میتواند در درمان فشار خون موثر باشد. یکی از تحقیقات علمی ترکیب عصاره چای ترش با عصاره برگ زیتون را بررسی کرد و نشان داد که مصرف آن به مدت ۸ هفته میتواند به اندازه مصرف دوبار در روز کاپتوپریل ۲۵ میلیگرمی در کاهش فشار خون موثر باشد. در تحقیق دیگری مصرف ترکیب دو عصاره چای ترش و بادرنجبویه به مدت ۱۲ هفته فشار خون سیستولیک را کاهش داد.
دیگر خواص چای ترش
اثرات ضد دیابتی از طریق کاهش مقاومت انسولین
اثر ضد التهابی و ضد میکروبی
اثرات مثبت گوارشی از طریق افزایش جذب رودهای ویتامین ب ۱۲
تقویت شیردهی با افزایش پرولاکتین
کمک به کاهش وزن از طریق کاهش تجمع چربی و جلوگیری از تجزیه و جذب نشاسته در بدن
به جز اثر چای ترش برای کاهش فشار خون، برای تائید سایر خواص آن نیاز به اطلاعات و تحقیقات بیشتری است زیرا تحقیقات فعلی یا فقط بر روی مدلهای حیوانی بوده و یا در سطح گسترده بررسی نشدهاند.
ایمنی مصرف چای ترش
مصرف خوراکی: چای ترش معمولا در کشورهای مختلف در غذاها استفاده میشود و مصرف آن در مقادیر معمول خوراکی بیخطر است. مصرف آن در مقادیر دارویی نیز احتمالا بیخطر است. نوشیدن دمنوش چای ترش بطور روزانه تا مقدار ۷۲۰ میلیلیتر به مدت ۶ هفته، بیخطر است. عوارض جانبی برای چای ترش شایع نیست اما ممکن است ناراحتی معده، نفخ و یبوست در اثر مصرف آن اتفاق بیفتد.
مصرف چای ترش در زمان بارداری: مصرف چای ترش در دوران حاملگی احتمالا خطر دارد. ممکن است چرخه قاعدگی را تحریک کند یا سبب خاتمه بارداری شود. بنابراین احتیاط کنید و از مصرف آن در این دوران اجتناب کنید.
مصرف چای ترش در زمان شیردهی: مصرف چای ترش در دوران شیردهی احتمالا خطر دارد. ممکن است به نوزاد آسیب برساند. از اینرو برای احتیاط از مصرف آن در این دوران پرهیز نمائید.
مصرف چای ترش توسط کودکان: مصرف خوراکی چای ترش در مقدار ۲ گرم، سه بار در روز به مدت ۴ هفته توسط نوجوانان ۱۲ تا ۱۸ ساله بی خطر است. در مورد مصرف آن توسط کودکان زیر ۱۲ سال اطلاعات معتبر کافی در دسترس نیست.
مصرف چای ترش نزدیک به عمل جراحی: چای ترش ممکن است بر میزان قند خون اثر بگذارد و کنترل قند خون را در زمان جراحی و بعد از آن دشوار سازد. مصرف چای ترش را حداقل ۲ هفته قبل از عمل جراحی برنامه ریزی شده قطع کنید.
تداخلهای مصرف چای ترش با داروها
کلروکین
دمنوش چای ترش ممکن است مقدار جذب کلروکین (داروی پیشگیری و درمان مالاریا) را توسط بدن و اثر کلروکین را کاهش دهد. این تداخل دارویی بسیار مهم است و افرادی که این دارو را مصرف میکنند باید از مصرف فرآوردههای چای ترش پرهیز کنند.
دیکلوفناک
مصرف چای ترش در زمان مصرف دیکلوفناک (داروی ضد التهاب غیر استروئیدی) ممکن است مقدار دیکلوفناک را در بدن تغییر دهد و اثرگذاری و عوارض جانبی آنرا نیز تغییر دهد. بنابراین مراقب مصرف آنها باهم باشید و با پزشک خود مشورت کنید.
لوزارتان
مصرف چای ترش با لوزارتان (داروی درمان فشار خون بالا) ممکن است مقدار لوزارتان را در بدن افزایش دهد و سبب افزایش تاثیرگذاری و عوارض جانبی آن شود. مراقب مصرف چای ترش و لوزارتان باهم باشید و با پزشک خود مشورت کنید.
داروهای دیابت
چای ترش ممکن است قند خون را کاهش دهد. مصرف چای ترش همراه با داروها و مکملهای دیابت* ممکن است سبب شود، قند خون بیش از حد افت پیدا کند. مراقب قند خون خود باشید. همچنین چای ترش ممکن است اثر عکس داشته و قند خون را افزایش دهد. مصرف آن همراه با داروهای دیابت ممکن است اثربخشی این داروها را کاهش دهد. در مورد مصرف آن با داروهای ضد دیابت با پزشک خود مشورت کنید.
*چند نمونه از مکملهای کاهش دهنده قند خون: آلوئه، خربزه تلخ (خیار تلخ)، دارچین کاسیا، کروم و کاکتوس گلابی خاردار
داروهای کاهش دهنده فشار خون بالا
چای ترش ممکن است فشار خون را کاهش دهد. مصرف آن به همراه داروها و مکملهای* ضد فشار خون ممکن است سبب شود فشار خون بیش از حد افت پیدا کند. مراقب فشار خون خود باشید و در صورت نیاز با پزشک خود مشورت کنید.
*چند نمونه از مکملهای کاهش دهنده فشار خون: اندروگرافیس، پپتیدهای کازئین، ال آرژنین، نیاسین و گزنه
سیمواستاتین
چای ترش ممکن است سرعت دفع سیمواستاتین (داروی درمان هیپرکلسترولمی و کاهش چربی خون) از بدن را افزایش دهد. مصرف چای ترش با این دارو میتواند اثربخشی سیمواستاتین را کاهش دهد. مراقب مصرف این دو ترکیب باشید و با پزشک خود مشورت کنید.
داروهایی که توسط کبد متابولیزه میشوند
(سوبستراهای سیتوکروم P450 1A2 (CYP1A2)) P450 2D6 (CYP2D6))) P450 2C9 (CYP2C9) P450 3A4 (CYP3A4))8*
در مصرف همزمان با این داروها احتیاط کنید و در صورت نیاز با پزشک خود مشورت کنید.
برخی از داروها در کبد سوخت و ساز میشوند. چای ترش ممکن است سرعت تجزیه این داروها را در کبد تغییر دهد. بنابراین سبب تغییر در اثربخشی و عوارض جانبی این دارو میشود.
استامینوفن
نوشیدن دمنوش یا نوشیدنی چای ترش پیش از خوردن استامینوفن ممکن است دفع استامینوفن را از بدن افزایش دهد. این تداخل دارویی بر روی اثربخشی استامینوفن تاثیر میگذارد، اما هنوز اطلاعات بیشتری در مورد این تداخل نیاز است. بهتر است مراقب مصرف این دو ترکیب باهم باشید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چای ترش به اینجا مراجعه فرمایید.
کاری از تیم رسانه اهدا دارو؛