۱۰ عامل ایجاد کننده سرفه حاد و مزمن را در ادامه مطلب با هم مرور می کنیم. سرفه واکنش سیستم تنفسی به عوامل مختلف، از جمله بیماریها یا گرد و خاک است. سرفه به تنهایی نشانه یک بیماری نیست، بلکه نتیجه واکنش به عوامل تحریککننده ای است که سیستم تنفسی را تحت تأثیر قرار میدهد.
سرفه به ندرت نشانه یک مشکل جدی است، اما برای افرادی که سرفه با علائمی از قبیل درد در قفسه سینه همراه هست و نیاز به ارزیابی و درمان سریع دارند. البته مصرف دمنوش ضد سرفه در تسکین و بهبود سرفه کمک زیادی میکند. ما در این مقاله به بررسی ۱۰ عامل متداول ایجادکننده سرفه میپردازیم.
سرفه چیست؟
سرفه یک مکانیسم دفاعی اساسی در برابر ورود محرکهای خارجی به دستگاه تنفسی بدن است. این مکانیسم به منظور حذف محرکهای خارجی از مسیرهای هوایی است. وقتی محرکهای خارجی مانند ذرات گرد و خاک وارد دستگاه تنفسی میشوند، اعصاب تحریک شده و این اطلاعات به مغز منتقل میشوند.
سپس، مغز به عضلات قفسه سینه و شکم دستور میدهد تا با فشار، هوا به شدت خارج شود و محرک خارجی از بدن حذف گردد. سرفه گاهی اوقات نشانهای از سلامتی و عملکرد طبیعی بدن است. با این حال، سرفههای شدید و مداوم نیاز به بررسی دارند و ممکن است نشانه مشکلات جدی تری باشد و نیاز به توجه و درمان دارند.
۱۰ عامل ایجاد کننده سرفه چیست؟
گر چه در برخی موارد سرفه طبیعی و موقتی است، اما در صورت تداوم نشانه اختلال یا بیماری است. این مشکل بر اساس مدت زمان درگیری به دو دسته تقسیم میشود:
سرفه حاد
سرفهای که کمتر از ۳ هفته طول بکشد، به عنوان سرفه حاد شناخته میشود. سرفه حاد به سرعت شروع میشود و از دلایل آن میتوان به سرماخوردگی، آنفولانزا یا عفونت سینوسی اشاره کرد.
علل شایع سرفه حاد میتوانند به شرح زیر است:
سرماخوردگی و آنفلوانزا
شایعترین عامل سرفه حاد، عفونتهای تنفسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا است. این عفونتها توسط ویروسها ایجاد شده و باعث سرفه میشوند. برای درمان سرماخوردگی ناشی از ویروس آنفولانزا، ممکن است آنتیبیوتیک تجویز نشود.
بیماری ناشی از ویروس کرونا
در صورتی که سرفه با درد همراه باشد، باید به امکان ابتلا به بیماری ناشی از ویروس کرونا شک کرد. در این صورت، توصیه میشود تماس با سایر افراد به حداقل رسانده شود و در صورت نیاز به مراکز درمانی مراجعه کنید.
ورود ذرات تحریککننده به گلو و راههای هوایی
سرفه به عنوان یک واکنش دفاعی در برابر ورود ذرات خارجی مانند دود یا گردوغبار به گلو و راههای هوایی عمل میکند و این سرفه ناشی از تحریککنندههای محیطی است.
ذاتالریه یا پنومونی ریه
التهاب ریه که عمدتا کیسههای هوایی به نام آلوئولها را تحت تأثیر قرار میدهد، باعث ایجاد سرفه میشود. این وضعیت معمولا ناشی از عفونت باکتری یا ویروس در ریهها است.
سیاه سرفه
سیاه سرفه ناشی از بیماری باکتریایی است و باعث حملات شدید و کبودی میشود و نیاز به بررسی و درمان دارد.
توصیه میشود که در صورت بروز سرفه مداوم یا همراه با علائم نگرانکننده، به پزشک مراجعه کرده و تشخیص و درمان صحیح انجام شود.
سرفه مزمن
سرفه مزمن در بزرگسالان زمانی رخ میدهد که طول مدت درگیری بیشتر از هشت هفته باشد. در مورد کودکان نیز، اگر سرفه بیش از چهار هفته طول بکشد، به عنوان سرفه مزمن در نظر گرفته میشود. سرفه مزمن ممکن است نشانه بیماریهای جدیتر مانند بیماریهای تنفسی، آلرژیها یا اختلالات ریه باشد.
دلایل شایع سرفه مزمن موارد زیر است:
آلرژی
آلرژی از عوامل شایع سرفه مزمن است. سیستم ایمنی بدن به مواد خارجی واکنش نشان داده و آلرژنها (مواد حساسیتزا) را به عنوان مضر شناسایی میکند. این واکنش منجر به التهاب در مسیرهای هوایی و سرفه میشود. کاهش تماس با آلرژنها و مصرف داروهای ضدآلرژی کاهش دهنده سرفه است.
آسم
آسم یک بیماری مزمن است و موجب تنگی نفس، خسخس و سرفه میشود. مصرف داروهای استنشاقی برای درمان آسم موثر است.
برونشیت
برونشیت نیز یک عامل شایع سرفه مزمن است. التهاب راههای هوایی باعث ملتهب شدن نایژه و سرفه با خلط میشود.
بیماری ریفلاکس معده
بازگشت غیرعادی محتویات معده به مری ممکن است سرفه مزمن را ایجاد کند. درمان بیماری ریفلاکس معده شامل تغییرات در رژیم غذایی و مصرف داروهای کنترل اسید است.
ترشحات پشت حلق
ترشحات پشت حلق نیز باعث سرفه مزمن میشوند. کنترل مناسب ترشحات و نظارت بر احتمال عفونتها میتواند به کاهش سرفه کمک کند.
سیگار کشیدن
مورد دیگر از گزینه هایی که عامل ایجاد کننده سرفه هستند می تواند سیگار کشیدن باشد. سیگار کشیدن اغلب باعث سرفه مزمن میشود. سرفه ناشی از سیگار کشیدن به عنوان سرفه سیگاری شناخته می شود.
عوامل شایع ایجاد کننده سرفه های مداوم چیست؟
سرفه مداوم به دلیل مجموعهای از عوامل است. در ادامه به اختصار عوامل ایجاد کننده سرفه را معرفی میکنیم.
- عفونت سینوسها باعث سرفه مداوم میشود. سینوزیت حاد زمانی اتفاق میافتد که سینوسها درگیر عفونت شوند.
- برونشکتازی یک بیماری مزمن ریه است و موجب تنگی نفس، سرفه مداوم و افزایش تولید مخاط میشود.
- التهاب نایژکها کوچکترین راه تنفسی در ریهها هستند. این وضعیت در کودکان به عنوان یکی از علل سرفه مداوم مطرح میشود.
- پر شدن و گرفتگی سینوسها توسط موکوس یا چرک، ممکن است سبب سرفه مداوم شود. سرماخوردگی، حساسیت و انحراف تیغه بینی از جمله عوامل مهم هستند.
- بیماری مزمن انسدادی ریه موجب تنگی نفس، سرفه و ایجاد خلط سینه میشود.
- فیبروز کیستیک سبب سفت و چسبنده شدن ترشحات از بخشهای مختلف بدن میشود و بهطور معمول عفونت ریه و سرفه را ایجاد میکند.
- بعضی از داروها ممکن است عارضه نادر دارویی داشته باشند و سرفه ایجاد کنند. داروهایی نظیر کاپتوپریل، لیزینوپریل و انالاپریل باعث سرفه می شوند.
- بیماریهای عصبی-عضلانی مانند پارکینسون که تضعیف هماهنگی راه هوایی فوقانی و عضلات کمککننده بلع را ایجاد میکنند.
- ویروس سنشیال تنفسی شایعترین علت بیماری دستگاه تنفسی تحتانی در نوزادان که باعث عفونت ریه و سرفه مداوم میشود.
- بیماری سل نتیجه آسیب به ریهها است و سرفه مداوم ایجاد میکند.
- وقتی خون در مخاط گلو دیده میشود، ممکن است به عنوان یکی از علل سرفههای مداوم باشد.
- نارسایی قلبی نیز ممکن است باعث سرفه مداوم گردد. التهاب شدید گلو و لارنژیت نیز با سرفه مداوم همراه است.
سرفه، یک واکنش طبیعی و حیاتی بدن به تحریکات مختلف است و به جلوگیری از ورود مواد آلوده به ریه کمک میکند. از سادهترین موارد مانند سرماخوردگی تا موارد جدیتر مانند بیماریهای ریوی عامل ایجاد کننده سرفه هستند.
هر سرفه ای نیاز به ارزیابی توسط یک پزشک دارد در صورت بروز هرگونه تغییر در شدت یا نوع سرفه، همراه با علائم اضافی نظیر تنگی نفس، خلط خونی، یا افزایش وزن ناشی از سرفه، به پزشک مراجعه کنید. همیشه قبل از مصرف دمنوش ضد سرفه باید نوع سرفه و عامل ایجاد کننده سرفه شما توسط متخصص تشخیص داده شود سپس اقدام به مصرف دمنوش کنید. اهدا دارو ارائه دهنده دمنوش های مختلف ، از جمله دمنوش ضد سرفه است.