حفظ سلامتی و تغذیه سالم از اهداف اساسی است که هر فردی دوست دارد به آن دست پیدا کند. برخی افراد معتقدند که این کار زمانبر و دشوار است و نیاز به رژیمهای غذایی سخت و چالشبرانگیز دارد. اما واقعیت این است که با رعایت برخی نکات ساده مثل داشتن یک رژیم غذایی سالم به راحتی امکانپذیر است.
یکی از مضرترین عوامل موجود در رژیمهای بسیاری از ایرانیها، مصرف غیر متعادل شیرینیها و محصولات قندی است. قند و شکرهای موجود در این محصولات، حاوی کالری بسیار زیادی هستند و میتوانند باعث بروز انواع بیماریها شوند.
اگر فکر میکنید که جایگزینی برای قند و شکر معمولی وجود ندارد، سخت در اشتباهید. استویا یک شیرینکننده طبیعی است که میتواند بهعنوان یک جایگزین مناسب برای قند و شکر باشد. در ادامه، با ما همراه شوید تا اطلاعات لازم درباره تولید استویا را به اشتراک بگذاریم.
استویا از چه چیزی تولید می شود؟
استویا یا به عبارت دیگر Stevia، یک ماده طبیعی است که از گیاه Stevia rebaudiana بهدست میآید. این ماده به عنوان یک عضو از خانواده chrysanthemum شناخته میشود و زیرگروهی از خانواده Asteraceae را تشکیل میدهد. نام علمی این گیاه Stevia rebaudiana است و به یک درختچه چندساله اشاره میکند که به تیره کاسنیان تعلق دارد.
۱۵۰ گونه از این گیاه وجود دارد که همگی به عنوان گیاهان بومی آمریکا (شمالی و جنوبی) شناخته میشوند. کشور چین امروزه به عنوان بزرگترین صادرکننده استویا در جهان شناخته میشود و این گیاه به وفور در بسیاری از کشورها تولید و کشت میشود.
از آنجا که استویا بهطور تقریبی ۲۰۰ تا ۳۰۰ برابر شیرینتر از شکر است، میتواند با مصرف کمتر از زمین و حداقل مقدار آب، شیرینی مشابهی با سایر شیرینکنندهها ایجاد کند. این گیاه به طور عمده حاوی چند نوع گلیکوزید است که از برگهای استویا استخراج و تصفیه میشوند. این گلیکوزیدها شامل استویوساید، استویول بیوسید و ربودیوسایدهای (A، B، C، D، E، F، M، N، O) و دالکوسید A میشوند. بین این گلیکوزیدها، ربودیوساید نوع A و استویوساید به عنوان فراوانترین اجزا محسوب میشوند.
برای مصرف مردم، برگهای گیاه استویا چندین مرحله خالص سازی را طی میکنند تا به عصاره نهایی تبدیل شوند. استویای خام قبل از خالص سازی دارای بوی نامطبوع و طعم بسیار تلخی است.
برگهای گیاه استویا با آب داغ مخلوط و عصارهگیری میشوند، مایع حاصل از رزین عبور داده میشود. استویول گلیکوزیدها جذب رزین شده و با الکل شسته میشوند تا گلیکوزیدها آزاد شوند. به کمک رزین تعویض یونی، گلیکوزیدها از اتانول و یا متانول جدا و کریستالیزه میشوند. محصول نهائی با اسپری حرارتی خشک میشود.
برگها و عصارههای خام استویا به دلیل عدم وجود اطلاعات علمی کافی در خصوص تمامی ترکیبات موجود در آن، توسط سازمان غذا و دارو به عنوان شیرین کننده تائید نشدهاند، تنها عصارههای استاندارد شده استویا بر اساس مواد موثره استویوساید و ربودیوساید A، D و M توسط سازمان غذا و داروی آمریکا به عنوان شیرین کننده غذایی ایمن تائید شدهاند.
همچنین به دلیل آنکه عصاره خالص سازی شده استویا قدرت شیرین کنندگی بسیار بالایی دارد لازم است تا همراه ترکیبات دیگر ایمن و بدون کالری یا کم کالری فرموله شود تا بتواند همانند شکر بعنوان شیرین کننده برای مصرف کننده نهائی عرضه گردد.
محصولات استویای متنوعی در بازار موجود میباشد و تقریبا هیچ یک از این محصولات به طور صد در صد حاوی استویا نیستند. در هر بسته استویا برای تنظیم شیرینی استویا، بهبود طعم و مزه و همچنین پیشگیری از مصرف بی رویه آن از افزودنیهای مختلف استفاده میگردد، که در این خصوص میتوان به اریتریتول، زایلیتول، ایزومالت، اینولین و سایر فیبرهای خوراکی، مالتودکسترین، دکستروز و همچنین طعمدهندههای طبیعی اشاره نمود.
بعضی از این افزودنی ها فاقد کالری یا کم کالری بوده و شاخص گلیسمی پایینی دارند و طعم و مزه بهتری ایجاد میکنند و برخی مواد مانند دکستروز و مالتودکسترین کالری بالا داشته و برای محصولات رژیمی مناسب نیستند. بنابراین الزامیست که پیش از خرید استویا با مطالعه بستهبندی محصول و مقایسه ویژگیهای افزودنیهای آن، مناسبترین محصول را انتخاب کنید.
شاخص گلیسمی عصاره گیاه استویا صفر بوده و این گیاه، شیرین کننده مناسب برای رژیم های غذایی کم کالری، دیابتی، کتو و وگان میباشد. این گیاه میتواند به عنوان بهترین جایگزین برای شکر و شیرینیهای مصنوعی عمل کند. بسیاری از کارخانههای تولید نوشابه اکنون از عصاره گیاه استویا در ترکیب نوشابههای خود استفاده میکنند.
از عصاره گیاه استویا میتوان در آشپزی نیز استفاده کرد. به عبارت دیگر، میتوانید این عصاره را به جای شکر به صورت پودر استویا در تهیه مواد غذایی خود به کار ببرید تا غذاهای سالمتری به دست آورید. برای خرید شیرین کننده رژیمی استویا، میتوانید به فروشگاه اینترنتی اهدا دارو مراجعه کرده و سریعاً خرید خود را تحویل بگیرید.