درمان عادی برای بیماری کبد چرب الکلی یا غیر الکلی، رسیدن به وزن مناسب از طریق رژیم غذایی و ورزش است. پس چه باید خورد؟ چه برنامه غذایی مناسب است؟ در این مقاله شما را با رژیم غذایی و سبک زندگی مناسب برای معکوس کردن روند بیماری کبد چرب آشنا میکنیم.
برنامه غذایی برای مبتلایان به کبد چرب
به طور کلی، غذاهایی که با آسیب سلولی مبارزه میکنند و استفاده از انسولین را برای بدن آسانتر میکنند یا التهاب را کاهش میدهند، میتوانند به پاکسازی کبد چرب و معکوس کردن روند این وضعیت کمک کنند.
از آنجایی که خصوصیات فردی افراد با هم متفاوت است، باید برای ارائه یک برنامه غذایی مناسب برای خودتان با پزشک مشورت کنید.
چه غذاهایی به بهبود بیماری کبد چرب کمک میکنند؟
رژیم مدیترانهای را امتحان کنید. اگرچه این رژیم غذایی برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب طراحی نشده است، اما این سبک از تغذیه، ترکیبی ازانواع غذاهایی است که به کاهش چربی در کبد کمک میکند مثل چربیهای سالم، آنتیاکسیدانها و کربوهیدراتهای پیچیده.
غذاهایی که روی میز باید در دسترس شما باشند عبارتند از:
ماهی و غذای دریایی
میوه
غلات کامل
آجیل
روغن زیتون
سبزیجات
آووکادوها
حبوبات
چربیهای مناسب را انتخاب کنید
سلولهای بدن شما از نوعی قند بنام گلوکز، برای انرژی استفاده میکنند. هورمون انسولین به رساندن گلوکز از غذای هضم شده به سلولهای شما کمک میکند. افراد مبتلا به بیماری کبد چرب اغلب دارای شرایطی به نام مقاومت به انسولین هستند. این بدان معناست که بدن انسولین میسازد اما نمیتواند به خوبی از آن استفاده کند. در نتیجه گلوکز در خون جمع میشود و کبد آن را به چربی تبدیل میکند.
برخی چربیها در رژیم غذایی میتوانند به بدن کمک کنند تا از انسولین بهتر استفاده کند. این بدان معناست که سلولهای بدن میتوانند گلوکز را جذب کنند و کبد نیازی به ساخت و ذخیره چربی ندارد.
از این مواد بیشتر مصرف کنید:
- اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در ماهی، روغن ماهی، روغنهای گیاهی، آجیل (به ویژه گردو)، دانه کتان، روغن بذر کتان و سبزیجات برگ دار
- چربیهای غیراشباع موجود در منابع گیاهی مانند زیتون، آجیل و آووکادو
غذاهای دشمن کبد چرب
از چربیهای اشباع شده که منجر به رسوب چربی بیشتر در کبد شما میشود، اجتناب کنید. این شامل:
گوشت پرندگان (به جز فیله بدون چربی)
پنیر پرچرب
ماست، (به جز ماست کم چرب)
گوشت قرمز
غذاهای پخته شده و غذاهای سرخ شده با روغن نخل یا نارگیل.
مواد قندی مانند آب نبات، نوشابه معمولی، و سایر مواد غذایی با قند افزوده از جمله شربت ذرت با فروکتوز بالا.
آنتیاکسیدانها و مکملها مناسب برای سلامت کبد
هنگامی که مواد مغذی به درستی تجزیه نشوند، سلولها آسیب میبینند و منجر به تجمع چربی در کبد شما میشود. اما ترکیباتی که به عنوان آنتیاکسیدان شناخته میشوند میتوانند به محافظت از سلولها در برابر این آسیب کمک کنند.
چه غذاهایی آنتیاکسیدان دارند؟
قهوه
چای سبز
سیر خام
میوه ها به خصوص انواع توت ها
سبزیجات
تخمه آفتابگردان، بادام و روغنهای گیاهی مایع با چربیهای غیراشباع مانند روغن زیتون یا کانولا که حاوی ویتامین E هستند.
مکملهای مفید برای کبد چرب
این دو گیاه احتمالا برای درمان کبد چرب مؤثر هستند:
سیر: مصرف خوراکی پودر سیر به بهبود سلامت کبد در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی یا (NAFLD) کمک میکند. همچنین به نظر میرسد افرادی که سیر بیشتری میخورند کمتر به بیماری کبد چرب غیر الکلی مبتلا میشوند.*
زردچوبه: مصرف خوراکی عصاره زردچوبه علائم آسیب کبدی را در افراد مبتلا به این بیماری کاهش میدهد. همچنین به نظر میرسد که به جلوگیری از تجمع چربی بیشتر در کبد کمک میکند.*
* برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این گیاهان به اینجا مراجعه فرمایید.
دانشمندان در حال مطالعه این مکملها هستند تا ببینند که استفاده از آنها در رژیم غذایی برای کبد چرب مفید است یا خیر:
- گوجی بری (wolfberry)، گیاهی که اغلب در طب چینی استفاده میشود، ممکن است سایز شما را کم کند. اما به تحقیقات بیشتری نیاز داریم تا ببینیم آیا این حقیقت دارد یا خیر.
- رسوراترول، که از پوست انگور قرمز به دست میآید، ممکن است به کنترل التهاب کمک کند. مطالعات متناقض نشان میدهد که میزان تأثیر این ماده بستگی به میزان مصرف آن دارد.
- سلنیوم یک ماده معدنی است که در آجیل برزیلی، ماهی تن و صدف یافت میشود و بیشتر مردم در رژیم غذایی خود به اندازه کافی دریافت میکنند.
- خار مریم ممکن است آن را به نام سیلیمارین که جزء اصلی ترکیبات دانه آن است، بشنوید. نتایج در مورد اینکه آیا واقعاً کار میکند یا خیر چندان روشن نیست.
- بربرین در بسیاری از گیاهان از جمله، انواع زرشک یافت میشود.. در مطالعات اولیه، به نظر میرسد که این ماده به کاهش کلسترول، بهبود عملکرد کبد و کنترل قند خون کمک میکند. اما به تحقیقات بیشتری نیاز داریم تا ببینیم که آیا کار میکند یا خیر.
قبل از مصرف هر گونه مکمل با پزشک خود مشورت کنید. زیرا احتمال دارد این مواد نحوه عملکرد داروها را تغییر دهند یا مشکلات سلامتی دیگری ایجاد کنند. اگر مقدار مناسب را به روش صحیح مصرف نکنید، ممکن است چندان مفید نباشند.
برای دیدن تداخل گیاهان دارویی با داروهای رایج مصرفی به اینجا مراجعه کنید
ویتامین و مواد معدنی مصرف کنید
در رژیم غذایی خود مواد زیر را بگنجانید:
- ویتامین D: سطوح پایین آن ممکن است در بیماری شدیدتر کبد چرب نقش داشته باشد. وقتی زیر نور خورشید هستید بدن شما ویتامین D تولید میکند. همچنین میتوانید آن را در برخی از محصولات لبنی دریافت کنید. لبنیات کمچرب را انتخاب کنید زیرا چربی اشباع کمتری دارند.
- پتاسیم: سطوح پایین آن ممکن است با بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) مرتبط باشد. ماهیهایی مانند ماهی کاد، سالمون و ساردین منابع خوبی برای پتاسیم هستند. همچنین در سبزیجات از جمله کلم بروکلی، نخود فرنگی و سیب زمینی شیرین و میوههایی مانند موز، کیوی و زردآلو وجود دارد. غذاهای لبنی مانند شیر و ماست نیز سرشار از پتاسیم هستند. گزینههای کم چرب را انتخاب کنید.
- بتائین: ممکن است از کبد شما در برابر رسوبات چربی محافظت کند، اما نتایج تحقیقات متفاوت است. میتوانید آن را در جوانه گندم و میگو پیدا کنید.
از مصرف الکل اجتناب کنید
اگر بیماری کبد چرب شما ناشی از مصرف زیاد الکل باشد، به هیچ وجه نباید الکل بنوشید. زیرا میتواند منجر به آسیب جدیتری به کبد شود. اگر کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) دارید، میتوانید هرازگاهی الکل بنوشید، اما نه زیاد. به هر حال ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
وزن خود را کاهش دهید
حتی کاهش تنها ۵ درصد از وزن بدن میتواند باعث کاهش چربی در کبد شود. اگر بین ۷ تا ۱۰ درصد از وزن بدن خود را از دست بدهید، التهاب و احتمال آسیب به سلولهای کبدی کاهش مییابد. حتی ممکن است برخی از آسیبها را جبران کنید. روند کاهش وزنتان آهسته باشد، نیم تا یک کیلو در هفته خوب است. کاهش وزن سریع ممکن است اوضاع را بدتر کند. اگر نمیتوانید وزن خود را کاهش دهید، از پزشک خود بپرسید که آیا جراحی کاهش وزن برای شما گزینه مناسبی است یا خیر.
برای داشتن کبد سالم ورزش کنید
ورزش هوازی میتواند میزان چربی کبد را کاهش دهد. یک تمرین سنگین نیز ممکن است التهاب را کاهش دهد. تمرینات مقاومتی یا تمرینات قدرتی مانند وزنه برداری نیز میتواند بیماری کبد چرب را بهبود بخشد. حداقل ۵ روز در هفته ۳۰ تا ۶۰ دقیقه یا بیشتر تمرینات هوازی سطح متوسط تا بالا و ۳ روز در هفته تمرینات قدرتی متوسط تا بالا را هدف قرار دهید.
دیابت را کنترل کنید
آنچه را که پزشک به شما میگوید برای مدیریت دیابت خود انجام دهید. داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید و مراقب قند خون خود باشید.
کلسترول خود را کاهش دهید
کارهای دیگری که برای حفظ سلامت کبد خود انجام میدهید میتواند کلسترول و تریگلیسیرید (چربیهای موجود در خون شما) را در سطوح سالم نگه دارد. رژیم غذایی سالم و گیاهی داشته باشید،بطور منظم ورزش کنید و در صورت تجویز پزشک از داروها استفاده نمایید. این میتواند به کنترل کلسترول و تری گلیسیرید شما کمک کند.
این مقاله برداشتی از ترجمه این مقاله است.
کاری از تیم رسانه اهدا دارو؛