روش فراوری استویا چگونه است؟

در این مطلب در مورد روش فراوری استویا صحبت کرده و انواع روش های آن را با هم بررسی می کنیم. از برگ گیاه Stevia rebaudiana (استویا) ماده ای به شدت شیرین (گلیکوزیدهای به نام استویول) استخراج می شود و به عنوان شیرین کننده در اکثر غذاها و نوشیدنی ها مورد استفاده قرار می گیرد. استویا یک گیاه طبیعی و بومی در مناطق پاراگوئه و برزیل است.

استویا به عنوان یک شیرین کننده بدون کالری است، زیرا شیرینی موجود در آن حدود ۳۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر معمولی است همچنین فاقد گلوکز و فرکتوز و مناسب برای افراد دیابتی است. استویا ممکن است به کنترل سطح کلسترول و بهبود حالت قندی در افراد دیابتی کمک کند. قبل از اضافه کردن هر نوع مکمل جدید به رژیم غذایی، افراد بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنند. در این مقاله نگاهی دقیق تر به روش فراوری استویا خواهیم داشت.

آشنایی با روش فراوری استویا

استویا یک گیاه بسیار شیرین است و عصاره استخراج شده از برگ‌های آن به عنوان جایگزین شیرین‌کننده طبیعی استفاده می‌شود. برگ‌های خشک استویا شیرینی حدود ۳۰ تا ۴۰ برابر از شکر معمولی را دارا است، اما با کالری بسیار کمتر.

میزان شیرینی استویا بسیار بالا بوده و این گیاه به عنوان یک جایگزین مناسب برای شکر و قند در برخی از محصولات غذایی و نوشیدنی‌ها شناخته شده است. همچنین، تعادل در انسولین و کمک به کنترل سطح قند خون، این گیاه را برای افراد دیابتی جذاب می‌کند. این گیاه در مناطق گرم و نزدیک به خط استوا بهترین شرایط رشد را دارد و در این مناطق شیرینی آن بیشتر است.

خشک کردن برگ استویا

برگ‌های خشک شده استویا در مناطق نیمه گرمسیری جهان به دلیل شیرینی خاص خود رشد می‌کند. این برگ‌ها برداشت شده و پس از خشک شدن، شیرینی آنها سی برابر شیرین‌تر از شکر معمولی است. این شیرینی از گلیکوزیدهای استویول ناشی می‌شود. گلیکوزید رایج استویول، استویوزید نام دارد و بین پنج تا ده درصد وزن خشک برگ‌های استویا را تشکیل می‌دهد. گلیکوزید معروف دیگر، رب آ به اختصار Reb A است و دو تا پنج درصد وزن خشک برگ را تشکیل می‌دهد.

استخراج عصاره

پس از برداشت برگ‌ها، فرآیند استخراج با خیساندن برگ‌ها در آب داغ آغاز می‌شود. سپس عصاره حاصل از آن در چند مرحله تصفیه می‌شود. در مرحله بعد از آن، عصاره خالص شده از کروماتوگرافی تبادل یونی عبور می‌کند. گلیکوزیدهای مورد نظر در غربال به دام افتاده و با الکل خالص شسته می‌شوند.

مرحله بعدی حذف الکل است. مقدار زیادی را می توان با یک فیلتر غشایی جدا کرد و الکل باقی مانده با تقطیر حذف می شود. برای از بین بردن رنگ زرد شربت، آن را از کربن فعال عبور می دهند.

در نهایت، محلول استویول گلیکوزید سپس تحت فشار بالا در یک مخزن پر از هوای گرم اسپری می شود. هنگامی که قطرات ریز تقسیم شده با هوای گرم برخورد می کنند، آخرین مایع تبخیر می شود و کریستال های گلیکوزید استویول تشکیل می شوند.

عصاره اولیه

گلیکوزیدهای استویول را عصاره اولیه می نامند و شامل تمام گلیکوزیدهای مختلف استویول است که به طور طبیعی در استویا یافت می شود. مقدار هر کدام بستگی به ماده خام برگ های خشک شده استویا دارد. برگها عمدتا حاوی استویوزید هستند و طعم نسبتا تلخ و طعم فلزی دارد. کلاس Reb M اصلا طعم تلخ یا فلزی ندارد و طعمی تقریبا شبیه شکر دارد.

مقدار هر یک از گلیکوزیدهای استویول به چیزهای زیادی بستگی دارد. به عنوان مثال، استویای تصفیه شده نسبت به انواع دیگر Reb A بسیار بیشتری دارد. عصاره اولیه باید قبل از اینکه به دست شما برسد، تصفیه شود.

پالایش

در مرحله آخر گلیکوزیدهای استویول جدا می شوند. این کار از طریق تبلور مجدد و مکرر انجام می شود. ابتدا عصاره استویا در الکل حل می شود. محلول گرم می شود تا تبخیر شود. بخار به داخل یک لوله یا برج به نام ستون تقطیر وارد می شود تا به آرامی خنک شود تا جایی که کریستال ها شروع به تشکیل کنند. اولین باری که این اتفاق می افتد، کریستال های استویوزید تشکیل می شوند.

بقیه محلول دوباره گرم می شود و بخار یک بار دیگر به ستون تقطیر هدایت می شود. بار دوم، عمدتا کریستال های Reb A هستند. اینها نیز از محلول فیلتر می شوند. بنابراین تقطیر را می توان برای بار سوم تکرار کرد تا عمدتا Reb C به دست آید. بار چهارم برای به دست آوردن Dulcoside A.  است.

بخش های جدا شده از گلیکوزیدهای استویول متبلور شده خالص نیستند. برای تصفیه دوباره همان فرآیند را طی می‌کنند، حل و تبخیر و متبلور می شوند. هر بار که این کار تکرار می شود، غلظت گلیکوزید استویول مورد نظر افزایش می یابد. به این ترتیب می توان به خلوص (غلظت) نزدیک به ۹۹ درصد رسید. به کل این فرآیند پالایش می گویند.

مخلوط کردن و بسته بندی

شاید کسی فکر کند که هر چه عصاره استویا خالص تر باشد، بهتر است، اما این همیشه درست نیست. بنابراین، گلیکوزیدهای استویول خالص شده و سایر گلیکوزیدهای استویول، برای ایجاد عصاره استویا با درجه خلوص متفاوت، مخلوط می شوند.

برای Reb A، غلظت های ۵۰، ۶۰ و ۸۰ درصد، علاوه بر Reb A تقریبا خالص (۹۵-۹۹ درصد) رایج است. این بدان معناست که عصاره استویا با ۵۰ درصد Reb A نیز تقریبا ۵۰ درصد سایر گلیکوزیدهای استویول (عمدتا استویوزید) دارد. عصاره‌های استویا تولید شده با درجات مختلف بسته‌بندی می‌شوند و سپس به نمایندگان، صادرکنندگان و فروشندگان فروخته می‌شوند که به نوبه خود آن ها یک توزیع‌کننده هستند.

ما در این مطلب به طور خیلی خلاصه روشس فراوری استویا را برایتان شرح دادیم. امیدوارم با مطالعه این مطلب با فراوری این گیاه آشنا شده باشید. برای فراوری استویا از برگ‌های شیرین این گیاه استفاده میشود. استویا یک جایگزین طبیعی و کم‌کالری است و مصرفش سبب بهبود سلامت کلی بدن خواهد شد.

فرآوری دقیق و استخراج گلیکوزیدهای موثر از برگ‌های استویا، یک شیرین‌کننده طبیعی خالص را تولید می کند. افرادی که به دنبال مدیریت وزن یا کنترل میزان قند خون هستند، از این جایگزین طبیعی و شیرین لذت ببرند. همچنین، استفاده از استویا به عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی و بدون اثرات منفی بر روی سلامتی، این گیاه را به یک گزینه سالم و موثر در تنظیم سطح قند و کنترل وزن تبدیل کرده است.

شما می توانید انواع شیرین کننده طبیعی مانند پودر استویا را از فروشگاه اینترنتی اهدا دارو تهیه کنید.